🇫🇷 Chủ tịch Hồ Chí Minh trong những năm hoạt động tại Pháp (1917–1923)

1. Hoàn cảnh lịch sử và lý do đến Pháp

Sau khi rời Tổ quốc năm 1911, Nguyễn Tất Thành (lúc đó lấy tên là Văn Ba) đã đi qua nhiều quốc gia ở châu Phi, châu Mỹ và châu Âu để tìm hiểu đời sống, xã hội và nguyên nhân khiến các dân tộc bị áp bức.

Đến năm 1917, khi Chiến tranh thế giới thứ nhất sắp kết thúc, Người trở lại Pháp – trung tâm của chính trị, văn hóa và phong trào cách mạng châu Âu lúc bấy giờ.

Việc lựa chọn nước Pháp không phải ngẫu nhiên.

Bởi ở đây:

Là “mẫu quốc” đang đô hộ Việt Nam – Người muốn hiểu rõ kẻ thù để tìm đường đấu tranh.

Là nơi có nhiều trào lưu tư tưởng tiến bộ, đặc biệt là chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản đang phát triển mạnh sau Cách mạng Tháng Mười Nga (1917).

Nguyễn Ái Quốc nhận thấy: nếu không nắm được tư tưởng cách mạng hiện đại thì không thể giải phóng dân tộc khỏi ách thực dân.

2. Cuộc sống và hoạt động trong những năm đầu ở Paris

Khi đặt chân đến Paris, Người phải sống trong điều kiện vô cùng khó khăn.

Người làm đủ nghề: rửa ảnh, vẽ thuê, phụ bếp, làm phu khuân vác… để sinh sống và duy trì hoạt động cách mạng.

Nhưng chính trong hoàn cảnh gian khổ ấy, Người đã tiếp xúc với những người tiến bộ, trí thức, công nhân Pháp, và bắt đầu tham gia vào đời sống chính trị tại thủ đô Paris.

Năm 1919, Hội nghị Hòa bình Versailles diễn ra sau Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Lợi dụng thời điểm này, Nguyễn Ái Quốc cùng nhóm người Việt yêu nước tại Pháp đã gửi đến hội nghị “Bản yêu sách của nhân dân An Nam” gồm 8 điểm yêu cầu Pháp:

Thừa nhận quyền tự do, dân chủ,

Bình đẳng trước pháp luật,

Tự do báo chí, ngôn luận,

Và quyền tự quyết dân tộc cho nhân dân Việt Nam.

Bản yêu sách không được chấp nhận, nhưng nó gây tiếng vang lớn và đưa tên tuổi Nguyễn Ái Quốc ra trước dư luận quốc tế.

Từ đây, Người bắt đầu dùng ngòi bút làm vũ khí đấu tranh.

3. Hoạt động báo chí và truyền bá tư tưởng cách mạng

Từ năm 1919 đến 1923, Nguyễn Ái Quốc tích cực tham gia viết báo, tham luận, và các tổ chức chính trị.

Người sử dụng báo chí như một công cụ vạch trần tội ác của chủ nghĩa thực dân và kêu gọi tinh thần đoàn kết của các dân tộc thuộc địa.

Một số hoạt động tiêu biểu:

Tham gia tờ báo “Le Paria” (Người cùng khổ) – cơ quan ngôn luận của Hội Liên hiệp các dân tộc thuộc địa, do Nguyễn Ái Quốc sáng lập năm 1922.

→ Qua tờ báo này, Người tố cáo chính sách bóc lột, đàn áp của Pháp tại Việt Nam, Ấn Độ, châu Phi... bằng văn phong châm biếm, sâu sắc, dễ hiểu.

Viết cho các báo “L’Humanité”, “La Vie Ouvrière”, “Le Journal du Peuple”... – những tờ báo có ảnh hưởng lớn trong phong trào công nhân Pháp.

Tham gia Hội những người An Nam yêu nước, vận động người Việt tại Pháp đoàn kết và hướng về quê hương.

Với trí tuệ sắc bén và ngòi bút chiến đấu mạnh mẽ, Nguyễn Ái Quốc trở thành người tiên phong trong phong trào thuộc địa và một cây bút chính luận xuất sắc của phong trào cộng sản Pháp.

4. Bước ngoặt lịch sử: Tiếp cận chủ nghĩa Mác – Lênin

Khoảng năm 1919–1920, qua các tác phẩm của V.I. Lênin, đặc biệt là bài viết “Sơ thảo lần thứ nhất về vấn đề dân tộc và thuộc địa”, Nguyễn Ái Quốc đã tìm thấy con đường cứu nước đúng đắn.

Người kể lại:

“Lúc đó, tôi vui mừng đến phát khóc... Ngồi một mình trong phòng mà tôi nói to lên như nói trước quần chúng đông đảo: Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng của chúng ta!”

Tháng 12 năm 1920, tại Đại hội Tours của Đảng Xã hội Pháp, Nguyễn Ái Quốc đã bỏ phiếu tán thành việc gia nhập Quốc tế Cộng sản và trở thành một trong những người sáng lập Đảng Cộng sản Pháp.

Đây là bước ngoặt lớn trong cuộc đời hoạt động của Người, đánh dấu sự chuyển hướng từ người yêu nước sang người cộng sản chân chính.

Từ đó, Người kiên định rằng:

“Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc, không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản.”

5. Đóng góp với phong trào cộng sản và cách mạng quốc tế

Trong thời gian ở Pháp, Nguyễn Ái Quốc không chỉ hoạt động cho Việt Nam mà còn tham gia tích cực vào phong trào cách mạng quốc tế.

Người đại diện cho tiếng nói của các dân tộc thuộc địa, đấu tranh chống lại hệ thống áp bức của chủ nghĩa đế quốc trên toàn thế giới.

Một số dấu mốc:

1921: Tham gia thành lập Hội Liên hiệp thuộc địa – nơi quy tụ đại biểu các dân tộc bị đô hộ (Việt Nam, Algeria, Senegal, Madagascar...).

1922–1923: Viết loạt bài chính luận trên tờ Le Paria, kêu gọi đoàn kết các dân tộc bị áp bức.

1923: Được Quốc tế Cộng sản mời sang Liên Xô dự Hội nghị Quốc tế Nông dân, mở ra giai đoạn hoạt động mới.

Qua các hoạt động ở Pháp, Nguyễn Ái Quốc trưởng thành vượt bậc về lý luận và tổ chức, trở thành nhà cách mạng quốc tế có uy tín.

7. Kết luận

Những năm tháng ở Pháp đã định hình tư tưởng và con đường cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Trong cảnh xa quê, giữa thủ đô của “mẫu quốc thực dân”, Người đã tìm thấy ánh sáng của chủ nghĩa Mác – Lênin, khẳng định sứ mệnh giải phóng dân tộc Việt Nam.

Từ người công nhân nghèo vô danh, Hồ Chí Minh trở thành một chiến sĩ quốc tế kiên cường, nhà tư tưởng lỗi lạc, và sau này là lãnh tụ thiên tài của dân tộc Việt Nam.